یکی از جاذبه‌های گردشگری در استان فارس و شیراز آرامگاه کوروش کبیر است که در روزهای مختلف سال مخصوصا ایام نوروز، در میان گردشگران است. کوروش کبیر، نخستین پادشاه و موسس حکومت هخامنشیان، یکی از معروف ترین و همین طور محبوب‌ترین پادشاهان ایران زمین به حساب می آید که موقع سلطنت خود، به پادشاهی عدالت محور با حکومتی مردم دوست شهرت پیدا کرده است.
او از سال های ۵۵۹ تا ۵۲۹ قبل از میلاد، بر مناطق زیادی از آسیا حکومت کرد. براساس متنی که در استوانه‌ی کوروش که به منشور کوروش هم شهرت دارد، این پادشاه ایران کهن در خانواده‌ای پرورش پیدا کرده است که همواره شاه بوده‌اند. در روایات و بعضی از اسناد تاریخی، آمده است که مرگ کوروش بعد از حدود ۳۰ سال سلطنت، کشته شدن در جنگ با قبیله‌ای به اسم ماساژت‌ها، یک ایل ایرانی‌تبار و نیمه بیابان‌گرد و تیره‌ای از سکاهای آن طرف رودخانه‌ی سیردریا بوده‌اند، به وقوع پیوسته است. کوروش زخم شدیدی در این جنگ برداشت و بعد از سه روز تحمل درد، فوت کرد. پیکر کوروش به پاسارگاد انتقال پیدا کرد و در این مکان که در دشتی به ارتفاعی حدود دو هزار متر از سطح محصور در بین کوهستان واقع شده است، به خاک سپرده شد.
این در حالی است که گزنفون، مرگ کوروش را نه به علت زخمی شدن در جنگ بلکه به شکل طبیعی و در پاسارگاد عنوان کرده است و علت وی هم سن بالای کوروش می باشد. با در نظر داشتن سنگ نوشته‌ها، نقاشی های برجسته، آثار برجای مانده از پادشاهان هخامنشی و نقش خود کوروش در پاسارگاد و لوح‌های استوانه‌ای شکل کوروش که در بابل بدست آمده است، چنین به نظر می آید که این پادشاه مقتدر و دیگر سلاطین هخامنشی، اقدامات ارزنده و قابل توجهی را مثل فتح بابل، آزادی قوم یهود، فرستادن یهودیان به سرزمین مقدس و خانه‌هایشان و بسیاری از اقدامات دیگر انجام داده‌اند.
پاسارگاد، دشتی کهن است که پیشینه‌ی آن به زمان پارینه سنگی بر می‌گردد. در این محیط عمارات و بناهای زیادی ساخته شده و از آن برای مجموعه‌ی سلطنتی پاسارگارد که یادگاری از دوران شکوهمند هخامنشی می باشد، یاد میشود. همین طور پاسارگاد اسم اولین پایتخت پادشاهان هخامنشی می باشد که در حال حاضر روی دشتی گشترده و در مرکز استان فارس، قرار گرفته است. ولی در کنار همه ی کاخ‌ها و عمارات تاریخی پاسارگاد، مقبره‌ی کوروش، قرار دارد. مقبره ای ارزشمند که همانند نگینی در بین سایر میراث باقیمانده از زمان حکومت هخامنشیان، می‌درخشد. بنای آرامگاه در قسمت جنوبی مجموعه‌ی سلطنتی پاسارگاد قرار دارد و به شکلی ساخته شده است که از هر طرف در دشت پاسارگاد، می توان آن را دید. بنایی خیلی ساده و در عین حال زیبا که سازندگان آن را با احتساب پلکان‌ها ارتفاعی بالغ بر ۱۱ متر و مساحتی نزدیک به ۱۶۰ متر مربع بنا کرده‌اند.
در اصل ساختمان آرامگاه، ساخته شده از سکوهایی می باشد که بنای اصلی روی آن درست شده است و بر حسب نظرات زیادی که متخصصان عنوان کرده اند، سبک معماری این بنای ارزشمند برگرفته از معماری یونانی آسیای صغیر، مصری، میان‌رودی، عیلامی و ایرانی اصیل می باشد. در اصل می‌توان ساختار کلی آرامگاه کوروش را متشکل از 2 قسمت در نظر داشت. پایه‌‌ی مقبره که قسمت اول بنا است، سکویی ساخته شده از شش پله و قسمت دوم مقبره هم، اتاق کوچکی است که سقفی شیب‌دار روی آن می باشد و سازندگان آن را بالای قسمت اول تعبیه کرده‌اند. جالب است بدانید که همه ی بخش های خارجی آرامگاه در 7 طبقه و روی همدیگر ساخته شده است و ممکن است طراح بنا، این نوع طراحی را به علت قداست عدد 7، درنظر داشته و اجرا کرده است. سنگ بنای آرامگاه هم سنگ‌های آهکی سفید رنگ و متمایل به زرد می باشد که ممکن است از معدن سیوند که در فاصله‌ی ۳۰ کیلومتری از پاسارگاد قرار دارد، استخراج شوند.
اتاقک آرامگاه دارای ارتفاعی بیشتر از ۲ متر، دارای دیوارهایی به ضخامت یک متر و نیم، سنگ‌های تراشیده شده در 4 ردیف که به زیبایی و دقت زیاد روی همدیگر هستند ، 2 قطعه سنگ خیلی سنگین در کف آرامگاه و پوشش سقف آن هم سنگی، است. نکته‌ی قابل توجه درباره معماری آرامگاه کوروش، نداشتن استفاده از هرنوع ملاط در ساخت بنا می باشد. این خاصیت در معماری تخت جمشید وجود دارد. عمارتی که تا به الان و با گذشت بیشتر از 2 هزار سال همچنان مقاوم است. البته متخصصان اعتقاد دارند که استفاده از بست‌های فلزی دم چلچله‌ای که ممکن است جنس آنها از آهن و سرب باشد، در متصل کردن سنگ‌ها به همدیگر از مهم‌ترین علت های استحکام قابل توجه بنای آرامگاه کوروش است.
موقعیت جغرافیایی آرامگاه کورش کبیر
شهر باستانی پاسارگاد، که در فهرست میراث جهانی یونسکو می باشد، در فاصله‌ی ۱۳۰ کیلومتری از قسمت شمالی شهرستان شیراز در استان فارس قرار گرفته است. با در نظر داشتن نوشته های تاریخی این شهر باستانی در دشت مرغاب، منطقه‌ای که تقریباً ۲۵۰۰ سال پیش باغی وسیع و سرسبز بوده است، درست شده است. اهمیت این مکان شکلی بوده است که براساس روایات، پادشاهان هخامنشی مراسم تاجگذاری خود را در این مکان اجرا می‌کردند.
مسیر دسترسی آرامگاه کورش کبیر
همان طور که قبل تر گفتیم، آرامگاه کوروش در منطقه‌ی باستانی پاسارگاد، شهرستان پاسارگاد، استان فارس و در ضلع جنوبی مجموعه‌ی ارزشمند پاسارگاد واقع شده است. برای رفتن به این مکان تاریخی و دیدن این اثر ارزشمند ایرانی، امکان استفاده از خودروی شخصی در مسیر جاده‌ای و هم استفاده از حمل و نقل ریلی برای علاقه‌مندان وجود دارد. ولی آن چه مسلم است، باید برای حضور در این مکان به شهرستان شیراز مراجعت کنید. همین طور شهرستان مرودشت هم می‌تواند انتخاب دیگری برای رفتن به پاسارگاد باشد.
بهره گیری از وسایل حمل و نقل عمومی، یکی از انتخاب‌هایی می باشد که مسافران در مسیر رسیدن به پاسارگاد و آرامگاه کوروش، انتخاب می کنند. در این صورت می بایست از وسایل حمل و نقل شیراز به پاسارگاد بهره گیری نمایند. اتوبوس و تاکسی‌های بین شهری از جمله وسایلی هستند که مسافران می‌توانند آنها را در پایانه‌های مسافربری و در پایانه‌ی شهید کاراندیش و علی‌بن حمزه شهرستان شیراز پیدا کنند. این وسیله های نقلیه مسافران را به پلیس راه و پایانه‌ی تاکسی سعادت شهر می‌رسانند. بعد مسافران می‌توانند با استفاده از تاکسی‌های سعادت شهر به طرف پاسارگاد حرکت کرده و خود را به مقصد برسانند. چنان چه گردشگران تمایل داشته باشند با ماشین شخصی به این منطقه سفر کنند، ملزم به طی کردن مسافتی حدود ۱۳۰ کیلومتر هستند.
